Tượng đài được làm bằng chất liệu đá, cao 17,1m, nặng 170 tấn được đặt trên khối bê tông cốt thép cọc chịu lực. Hình tượng chính của tượng đài là một lão ngư với bộ ngực vạm vỡ phong trần, một tay cầm chiếc mũ rơm, tay còn lại giơ cao ống ngắm của súng máy phòng không 12,7mm, hai bàn chân bám vào đất mẹ, mắt hướng ra biển khơi.

Xung quanh dưới bức tượng đài có 4 bức phù điêu rộng 84m² làm bằng chất liệu đá, được chạm khắc tinh xảo, thể hiện cảnh chiến đấu dũng cảm của các bô lão cùng các chiến sĩ pháo binh và Trung đội nữ dân quân Hoằng Trường, Hoằng Hải và dân quân Nam Ngạn; hình ảnh 2 máy bay của giặc Mỹ bị bắn rơi, cảnh nhân dân vui mừng hò reo chiến thắng,... Sau lưng tượng đài là dãy núi Linh Trường sừng sững.

Tượng đài Lão dân quân Hoằng Trường anh hùng gắn liền với câu chuyện về sự anh dũng, quả cảm của các ngư dân của xã. Dù tuổi cao nhưng với tinh thần chiến đấu quật cường, tháng 10-1967, chỉ trong vòng 10 ngày các lão dân quân đã bắn rơi liên tiếp 2 chiếc máy bay được mệnh danh là “Thần sấm“,”Con ma” của không quân Mỹ trên bầu trời Miền Bắc Việt Nam.

Chiến công này trở thành chiến công đầu tiên và duy nhất trên miền Bắc bắn rơi máy bay phản lực Mỹ bằng súng bộ binh. Rất nhanh sau đó, chiến công ấy đã được truyền đi trên khắp cả nước, cổ vũ tinh thần đánh Mỹ của quân và dân ta.

Chiến công của các Lão dân quân Hoằng Trường đã được Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi thư khen các cụ “Tuổi cao trí càng cao” nêu gương cho đồng bào cả nước. Đồng thời, được Nhà nước tặng thưởng Huân chương chiến công hạng Ba, Huân chương chiến công hạng Nhất. Đặc biệt, ngày 25-8-1970, Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường đã được Đảng và Nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.

Trong căn nhà truyền thống vẫn còn lưu giữ nhiều hiện vật có giá trị. Đó là những chiếc mũ rơm – một vật dụng không thể thiếu trong thời chiến,...

… thùng dầu phụ của máy bay Mỹ do trung đội lão dân quân Hoằng Trường bắn rơi,…

… súng máy phòng không 12,7mm của các lão dân quân Hoằng Trường đã bắn rơi 2 chiếc máy bay của giặc Mỹ vào tháng 10 năm 1967…

…hay tấm ảnh lưu niệm cùng Đại tướng Võ Nguyên Giáp trong một lần về thăm…

Đặc biệt là bức thư khen của Chủ tịch Hồ Chí Minh gửi Trung đội Lão dân quân Hoằng Trường sau khi bắn rơi máy bay Mỹ.

Tất cả như minh chứng hùng hồn về sự kiên cường, dũng cảm của các thế hệ cha ông trong công cuộc dựng nước và giữ nước của dân tộc.

Ông Phạm Thanh Nam, Phó Chủ tịch UBND xã Hoằng Trường (Hoằng Hóa) cho biết: Đây là một trong những di tích lịch sử, cách mạng nhằm giáo dục cho thế hệ trẻ, nhất là thế hệ học sinh về truyền thống cách mạng đối với phong trào đấu tranh chiến đấu bảo vệ Tổ quốc để cho các thế hệ trẻ noi theo và học tập.

Tượng đài Lão dân quân Hoằng Trường sừng sững trước biển trời - nơi lưu giữ những chiến công oai hùng của người dân Hoằng Trường, Hoằng Hóa. Bao năm trôi qua, sự anh dũng, quả cảm ấy luôn là niềm tự hào, là động lực để các thế hệ trẻ tiếp bước noi theo.
Hoài Thu – Hoàng Đông

Hoài Thu – Hoàng Đông